گاهی کودکان از سوی افرادی که باید توسط آنان، محبت ببینند ، مورد آزار قرار می گیرند و متاسفانه گاهی بر اثر این آزارها جان خود را از دست می دهند و یکی از راه های جلوگیری از وقوع چنین پیشامدهایی، گسترش خدمات اورژانس اجتماعی از جمله خط تلفن های کودک آزاری است.
کودک آزاری یا بدرفتاری با کودک به آزار جسمی، جنسی، روانی یا غفلت از یک کودک از سوی پدر و مادر یا مراقبان دیگر کودک، اطلاق می شود.
کودک آزاری می تواند در خانه یا در سازمان یا حتی در مدارس رخ دهد که شدیدترین نوع آن سوء رفتارجنسی است و در این بین مردم یعنی اطرافیان کودک که شاهد کودک آزاری هستند یا حتی رهگذرانی که متوجه موردی از کودک آزاری می شوند می توانند با یک تلفن ساده با شماره ۱۲۳، کودک را از کودک آزاری و حتی در مواردی از خطر مرگ نجات دهند.
آمار و ارقام دقیقی از کودک آزاری در ایران در حال حاضر در دست نیست هرچند که شیوع اعتیاد به ویژه روند رو به رشد اعتیاد در زنان به عنوان حامیان اصلی کودکان و نیز افزایش آسیب های اجتماعی ، آزارهای جسمی ، جنسی و روانی کودکان را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
از این رو یکی از مخاطبان هدف، خدمات اورژانس اجتماعی بهزیستی کشور کودکان و مسائل مربوط به کودک آزاری است.
خدمات اورژانس اجتماعی، فعالیت هایی است که به مردم خدمات روانشناختی و مددکاری اجتماعی در خصوص بحران های فردی و خانوادگی و اجتماعی، ارائه می دهد.
برنامه اورژانس اجتماعی شامل چهار فعالیت خط تلفن ۱۲۳ ، مرکز مداخله در بحران ، خدمات سیار و پایگاه خدمات اجتماعی است که مردم در تماس یا مراجعه به هریک از پایگاه ها می توانند کودکی را از کودک آزاری نجات دهند.
**کودک آزاری ها را با تلفن ۱۲۳ مطرح کنید
رئیس مرکز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور درباره شماره تلفن ۱۲۳ به خبرنگار ایرنا می گوید: شماره تلفن ۱۲۳ به خاطر سه رقمی بودن به راحتی برای همه مردم به ویژه کودکان سهل الوصول است.
دکتر حسین اسدبیگی می افزاید: این شماره تلفن در ۱۹۰ شهرستان کشور قابل شماره گیری است و مردم می توانند موارد کودک آزاری، همسرآزاری و خودکشی را به آن گزارش کنند.
وی یادآور می شود: از ۱۴۲ هزار تماسی که سال گذشته در خصوص مشکلات مربوط با اورژانس اجتماعی با شماره تلفن ۱۲۳ گرفته شد ، هفت تا هشت درصد آن مربوط به کودک آزاری بود.
**گزارش کودک آزاری به صورت حضوری رئیس مرکز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور می گوید : مراکز مداخله بحران بهزیستی نیز مانند خط تلفنی ۱۲۳ در ۱۹۰ شهرستان قابل دستیابی است و مردم می توانند به صورت حضوری به این مراکز مراجعه کرده و موارد کودک آزاری، همسرآزاری و خودکشی را اطلاع دهند.
اسدبیگی می افزاید: در بسیاری از مواقع ، موارد کودک آزاری که تلفنی یا از طریق خودروی خدمات سیار گزارش می شود به مراکز مداخله در بحران ارجاع داده می شوند چون در مراکز مداخله در بحران در مرکز استان علاوه بر روانشناس و مددکار، پزشک و پرستار و مشاور حقوقی هم داریم.
**۲۹۸خودروی سیار برای رسیدگی به کودک آزاری ها
رئیس مرکز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور می گوید: خدمات سیار اورژانس اجتماعی شامل تیم خدمات سیار است که یک روانشناس، یک مددکار و یک راننده در خودروهای مخصوص با آرم اورژانس اجتماعی موسوم به خودروی خدمات سیار به مواردی مانند کودک آزاری یا همسرآزاری رسیدگی می کنند.
اسدبیگی می افزاید: ۲۹۸ خودروی خدمات سیار در شهرستان های مختلف به تعداد یک یا چند خودرو در مراکز اورژانس اجتماعی یا مراکز مداخله در بحران فعالیت می کنند.
وی خاطرنشان می کند: موارد کودک آزاری از طریق خط ۱۲۳ به این تیم ها گزارش داده شده و آنها با روانشناس و مددکار به محل اعزام می شوند.
وی تصریح می کند: گاهی نیز این خودروها در مناطق آسیب خیز، حاشیه ای و پرجمعیت در شهرستان ها مستقر می شوند و مردم به آنها مراجعه می کنند.
**داستان تیم سیار و یک کودک دو ساله
رئیس مرکز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور به یک مورد گزارش خدمات تیم سیار اشاره می کند و می گوید: طی ماه جاری، یک مورد کودک آزاری به کارشناسان تیم سیار مرکز اورژانس اجتماعی نیشابور گزارش می شود که زنی سالخورده کودکی با آثار ضرب و شتم را به یک مرکز پزشکی آورده بود.
اسدبیگی می افزاید : کارشناسان تیم سیار با خودرو عازم محل مطب شده و آنجا با پسربچه دو ساله وپیرزنی مواجه می شوند که این زن سالخورده از روی دلسوزی کودک را به مطب آورده بود ؛ روی صورت کودک به ویژه اطراف چشمان و بدن او، آثار کبودی مشهود بود.
وی ادامه می دهد: پس از گرفتن عکس از نقاط مختلف بدن کودک به ویژه اطراف چشمان کودک، پاها وآلت تناسلی، کودک آزاری جسمی کاملا مشهود و محرز می شود.
رئیس مرکز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور می گوید: ابتدا امیدی به زنده ماندن کودک نبود و بلافاصله به بیمارستان بخش اطفال ارجاع داده شده و برای کاهش درد به او سرم و مورفین تزریق می شود.
اسدبیگی می افزاید: تیم سیار اورژانس اجتماعی در بیمارستان پیگیر سلامتی کودک بوده تا اینکه پس از حضور رییس پزشکی قانونی وتنظیم صورتجلسه کودک آزاری از سوی اطرافیان پس از چند روز بستری در بیمارستان با دستور وحکم دادستانی به شیرخوارگاه حضرت علی اصغر (ع) مشهد اعزام می شود و پیگیری های قضایی وانتظامی تا الان از خانواده کودک ادامه داشته و مادر اصلی کودک و مردی که مجرم اصلی این کودک آزاری است دستگیر شده ودر زندان بسر می برند.
**چگونگی گزارش های کودک آزاری به مراکز مختلف
رئیس مرکز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور می گوید: برای ارائه خدمات سیار از سوی خودروها ، هم مردم تماس می گیرند و هم از جاهای مختلف مانند نیروی انتظامی ممکن است با مرکز مداخله در بحران تماس بگیرند و موارد کودک آزاری را گزارش دهند.
اسدبیگی می افزاید: حتی ممکن است کسی حضوری به مرکز مداخله در بحران مراجعه کند و بگوید که یک نفر را در خانه دارند کتک می زنند به دادش برسید و مرکز به محل، خودرو اعزام می کند.
**دردسرهای نجات کودک از خانواده آزاردهنده
رئیس مرکز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در ادامه به مشکلات نجات کودکان از خانواده های آزاردهنده اشاره می کند و می گوید: در موارد زیادی دیده شده که مددکاران و روانشناس جان بر کف اورژانس اجتماعی برای کمک به افراد آزاردیده و در معرض آسیب مراجعه می کنند و حتی در حضور نیروی انتظامی نیز به آنان حمله می شود.
اسدبیگی می افزاید: بطورمثال دو ماه پیش همکار ما با حکم قضایی در تهران به خانه ای اعزام شدند تا کودکی که در خانواده ای معتاد بود و از او برای گدایی و تکدی گری سوء استفاده می شد، نجات دهند.
وی تصریح می کند: به این کودک مواد مخدر خورانده می شد بنابراین با حکم قضایی، خانم مددکار همراه نیروی انتظامی، کودک را از خانواده گرفت اما پدر از راه رسید و در خیابان با مشت به دهان این مددکار کوبید و او را در حضور نیروی انتظامی به زمین پرت کرد؛ این اتفاق چون خیلی سریع بود نیروی انتظامی نتوانست به موقع واکنش نشان دهد.
اسدبیگی می گوید : بنابراین کارشناسان اورژانس اجتماعی در ماموریت ها ممکن است آسیب هایی نیز ببیند و تهدید هم بشوند؛ به ویژه در شهرستان های کوچک که همه یکدیگر را می شناسند، کارشناسان اورژانس اجتماعی، کار خطرناکی دارند.
**شوکر برای کارشناسان اورژانس اجتماعی؛آری یا خیر؟
رئیس مرکز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به برخوردهای بد از سوی آزاردهندگان کودک یا همسر با کارشناسان اورژانس اجتماعی ، تصریح می کند: مدتی بود که ما تردید داشتیم کارشناسان اورژانس اجتماعی را به شوکر و افشانه یا اسپری برای دفاع از خود ، مجهز کنیم یا خیر و این مساله را از مراکز استانی نظر خواهی کردیم و نهایتا به این نتیجه رسیدیم که خطر تحویل شوکر به کارشناسان ، بیشتر از مزیت آن است و اصلا از آن دست کشیدیم.
اسدبیگی می افزاید: در مورد افشانه یا اسپری دفاع از خود هم به این نتیجه رسیدیم که نبودنش بهتر است چون ممکن است با دیدن این وسیله ارتباط حرفه ای بین مراجعین و مددکار و روانشناس ما به هم بخورد و در آن اختلال ایجاد شود و از سوی دیگر اگر آن وسیله به دست افراد مقابل بیفتد ممکن است علیه کارشناسان اورژانس اجتماعی استفاده شود در نتیجه اصلا از خیر آن گذشتیم.
وی خاطرنشان می کند: به این نتیجه رسیدیم که مهارت های ارتباطی برای کارشناسان اورژانس اجتماعی بهتر از ابزار دفاعی است؛ این کارشناسان با قوی شدن مهارت های ارتباطی می توانند طرف مقابل را دعوت به آرامش کنند و بطور منطقی و مناسب به افراد در معرض آسیب و بحران خدمت رسانی کنند.
اسدبیگی یادآور می شود: بیشترین آموزش هایی که در سال های گذشته در سازمان بهزیستی داده شده به کارشناسان اورژانس اجتماعی بوده است.
**کودک آزاری هایی که گزارش شدند
رئیس مرکز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور می گوید: در مجموع حدود ۲۴ هزار مورد کودک آزاری به اورژانس اجتماعی بهزیستی در سال گذشته گزارش شد که این موارد یا در مراجعه به خودروهای سیار، یا تلفن ۱۲۳ یا مراجعه حضوری به مراکز مداخله در بحران مطرح شده اند.
**برخی خانواده ها صلاحیت نگهداری کودک را ندارند
رئیس مرکز فوریت های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور تصریح می کند: برخی خانواده ها صلاحیت نگهداری کودک را ندارند و بودن کودک در خانواده منجر به آسیب های جدی به کودک و همچنین عواقب آن در بزرگسالی می شود.
اسدبیگی تاکید می کند: بنابراین در این موارد معدود مجبوریم کودک را از خانواده بگیریم.
گزارش از سادات حسینی خواه
منبع: ایرنا
